داروهای بدون نسخه

تاریخ انتشار:  ۱۴۰۲/۰۲/۲۴  -   تعداد بازدید:  218

---

 کلمه  OTC  مخفف  over-the-counter  است یعنی فروش دارو بدون نسخه  که شما حتی بدون تجویز و نسخه پزشک هم می توانید از داروخانه ها تهیه نمایید. این داروها عموما برای تسکین درد  و یا برطرف کردن علائم سرماخوردگی  -  آنفلوآنزا و حساسیت بکار میرود. در این قسمت ما شایعترین داروهای   OTC   را همراه با نحوه کاربرد آنها برایتان توضیح می دهیم .

Pain relievers   مسکن ها

Antihistamines  آنتی هیستامین - ضد حساسیت ها

Decongestants   دکونژستانها - ضد احتقانها

Cough medicines     داروهای ضد سرفه

مسکن ها

این دسته از داروها  برای  برطرف کردن سردرد و تب  یا دردهای عضلانی و استخوانی بکار می روند . البته هرکدام از این داروها  و نحوه کاربرد آنهای متفاوت است  - گروهی از داروها که تحت عنوان داروهای  ضد التهاب غیر استروئیدی  ( NSAIDs)   نام گذاری شده اند شامل آسپیرین  -  ایبوبروفن  - ناپروکسن - باکلوفن  می باشند و گروه دیگر ترکیبات استامینوفن هستند که  هر کدام کاربرد مخصوص به خود دارند .  

 داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  ( آسپیرین - ایبوبروفن  - دیکلوفناک - ناپروکسن  )

 این گروه از داروها بدلیل  جلوگیری از تولید پروستاگلاندین ها سبب کاهش درد می شوند .  پروستاگلاندین ها موادی هستند که بطور طبیعی در بدن وجود دارند و سبب تحریک انتهای اعصاب و بوجود آمدن  احساس درد در انسان می شوند .

Acetaminophen استامینوفن

این دارو سبب کاهش درد و تب می شود . ما بطور کامل مکانیسم تاثیر ضد درد استامینوفن را نمی دانیم   اما این مطلب مشخص است که  بر عکس داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  که در سطح پوست و عضلات و مفاصل و استخوانها تاثیر می گذارند  - استامینوفن  با  مهار حس درد در مغز و نخاع سبب کاهش درد می شود .

 Antihistamines  آنتی هیستامین ها

آنتی هیستامین ها داروهایی هستند که با مها ر گیرنده های مربوط به خارش - تحرکات بینی  - ترشح خلط  و عطسه سبب کنترل آنها می شوند   - این داروها عموما بعنوان ضد حساسیت در بین مردم شناخته می شوند -  با توجه به شیوع آلرژی در بین مردم  - هر سال آنتی هیستامین ها ی جدیدی ساخته و وارد بازار دارویی کشور ها می شوند که از مهمترین آنها می توان از داروهای زیر نام برد:

دیفن هیدرامین  -  کلرفنیرامین  -  کلماستین  - هیدروکسی زین - پرومتازین - لوراتادین -  زادتین  - سیتیریزین - کتوتیفن    - پیریلامین مالئات و ...

Decongestants  دکونژستانها ( ضد احتقانها )

دکونژستانها داروهایی هستند که باعث تنگی رگهای مخاط بینی شده و سبب فروکش کردن التهاب و ورم و احتقان  در این ناحیه می شوند از داروهای  ضد احتقان  بدون نسخه  می توان ازپزودو افدرین و فنیل افرین نام برد. که فنیل افرین در بازار دارویی ایران درترکیب قرص آنتی هیستامین دکونژستان وجود دارد .

 Cough Medicines    داروهای سرفه  

 داروهایی که برای سرفه تجویز می شود دو دسته هستند : یکی  داروهای ضد سرفه Antitussives و دیگری اکسپکتورانت ها   -  داروهای ضد سرفه  سبب مهار رفلکس سرفه می شوند که از جمله آنها می توان از دکسترومتورفان و کلوبوتینول نام برد .  گروه دیگر این داروها اکسپکتورانت ها هستند که سبب رقیق شدن خلط شده وبدین وسیله باعث می شوند که با هر بار سرفه مجاری تنفسی از خلط و ترشح پاک شود. که در این گروه گایافنزین قرار دارد که هم بصورت مجزا و هم درتركیب اكسپكتورانت ساده و كدئین وجود دارد

جدول زمانی  علائم سرماخوردگی و راههای كنترل آن با داروهای OTC

هنوز درمان قطعی برای درمان سرماخوردگی وجود ندارد  و  داروها فقط سبب كنترل علائم و بهبودی حال عمومی بیمار می گردند تا زمانی كه مقاومت خود بدن سبب از رفتن ویروس گردد . اما داروها هیچگاه نمی توانند حتی سبب بهبودی كامل علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا گردند . در اینجا ما بطور خلاصه روشهایی را برایتان بازگو می كنیم تا شما بتوانید از داروهای ضد سرماخوردگی فواید  بهتر و بیشتری را ببرید .

در منزل بمانید و استراحت كنید - بخصوص اگر تب دارید

سیگار نكشید و در معرض دود سیگار دیگران قرار نگیرید

مایعات فراوان مانند آب - آب میوه - و سوپ رقیق میل نمایید

در این مدت از مشروبات الكلی استفاده ننمایید

تا زمان بر طرف شدن التهاب گلو آب نمك ولرم غرغره كنید می توانید از آب نبات ها یا   قرصهای مكیدنی مربوط به التهاب گلو استفاده نمایید كه می تواند سبب تخفیف درد گلو گردد.

اگربینی شما درد ناك و متورم شده است می توانید از قطره های كلرور سدیم برای رقیق شدن ترشحات بینی استفاده نمایید كه سبب كاهش حساسیت بینی می گردد .

داروها ی  OTC  بسیار زیادی برای كنترل سرماخوردگی وجود دارد اگر می خواهید برای درمان علائم سرماخوردگی خود از داروهای   OTC استفاده نمایید  از جدول زیر استفاده ببرید :

داروی OTC  علائم  روز  

استامینوفن  و ایبوبروفن سرگیجه و التهاب و درد مختصر در گلو  1

آنتی هیستامین هایی مانند دیفن هیدرامین یا كلرفنیرامین  آبریزش بینی  2

داروهای ضد احتقان مانند پزودوافدرین یا آنتی هیستامین دكونژستان  گرفتگی بینی  3

ضد سرفه  مانند دكسترومتورفان سرفه های خشك  4

اكسپكتورانت ها مانند گایافنزین یا خود شربت  اكسپكتورانت  سرفه های خلط دار  5و6

به داروهای بیشتری نیاز نیست  استراحت و خوردن مایعات كمك به شما خواهد كرد گرفتگی صدا یا كلفتی صدا 7

چگونگی  استفاده كردن از مطالب برشور داروها ی بدون نسخه OTC

هرچند برای تهیه و خرید داروهای بدون نسخه نیازی به تجویز پزشك نیست اما این داروها نیز همانند داروهای تجویزی توسط پزشكان می تواند سبب بروز عوارض جانبی ناخواسته  و گاهی بسیار جدی در استفاده كنندگان گردد . در طی سطور آینده شما را با چگونگی استفاده از بروشورهای داروهایOTC ویا مطالبی كه شما از داروسازان محترم یا پزشك خانوادگی خود  باید پیرامون این داروها سوال كنید آشنا خواهیم كرد:

1 - تركیبات دارویی : شامل ماده موثر موجود در دارو است كه سبب كاهش علائم در شما می گردد - معمولا ممكن است یك دارو از چند جزء موثر تشكیل شده باشد كه در ابتدای بروشورهای دارویی این مطالب درج شده است .  و بوضوح این تركیبات توضیح داده شده است .

2 - اندیكاسیونها یا موارد مصرف دارو كه مصرف آن سبب بهبودی آنها در بیمار می گردد

3- هشدارها كه شما هنگامی كه این دارو را استفاده می كنید باید بدانید شرایط استفاده از غذاهای همراه - دارو ها و یا رانندگی همراه با  استفاده از آنها چیست ؟

4 - چگونگی مصرف كه در چه زمانی مصرف آنها بهتر است .

5 - سایر اطلاعات مهمی كه ممكن است لازم باشد بدانید ( همانند روش نگهداری و ...)

6 - مواد نگهدارنده و رنگهای خوراكی و سایر مواد شیمیایی كه همراه دارو وجود دارد - دانستن این نكات بخصوص برای افرادی مهم است كه به  ماده یا رنگ خاصی حساسیت دارند .

7 - آدرس یا تلفن سازندگان آن كه اگر نیاز به اطلاعات بیشتری داشتید باآنها تماس بگیرید .

چگونه ازدرمان با این داروها بهترین نتیجه را بگیریم ؟

همانطور كه داروهای  بدون نسخه ممكن است در بسیاری از موارد مفید باشد در مواردی نیز ممكن است مضراتی داشته باشد برای استفاد صحیح از این دارها به این راهنمایی ها توجه كنید:

با پزشك خانوادگی خود مشورت كنید

در زمانی كه روش استفاده یا تاثیر یك دارو را بدرستی نمی دانید از پزشك خانوادگی یا داروساز داروخانه ای كه دارو را از آنجا تهیه می كنید همه این اطلاعات را سوال كنید - اگر بیش از یك دارو مصرف می كنید از نامبردگان بخواهید كه تاثیرات متقابل آنها را بر همدیگر به روشنی برای شما توضیح دهند تا شما هم از واكنشهای متقابل داروهایی كه مصرف می كنید آگاهی یابید.

در زیر لیستی از سوالاتی كه در این موارد باید از پزشك یا داروسازتان سوال كنید را برایتان می آوریم :

این دارو چه كاری انجام می دهد؟

این دارو را چه موقع باید مصرف كنید ؟

اثرات جانبی و واكنشهای ناخواسته این دارو در بدن چه چیزهایی می تواند باشد ؟

این دارو با چه غذاها یا نوشیدنی هایی تداخل دارد؟

در زمان مصرف دارو چه نوع فعالیتهایی باید كم شود یا با احتیاط انجام شود؟

چگونه می توانیم بفهمیم كه دارو اثر كرده است ؟

 آنچه باید راجع به داروهایی كه تهیه می كنیم . بدانیم ؟

نام ژنریك و تجارتی دارو

دلیل تهیه این دارو

چه زمانی و به چه مقداری باید از این دارو تهیه كنیم ؟

عوارض جانبی دارو و طریقه مقابله با بروز عوارض احتمالی

تا چه مدت باید این دارو را مصرف كنیم

زمان مصرف آن ( موقع خواب - قبل یا بعد از غذا و...)

در زمان مصرف دارو چه چیزهایی ممنوع است ؟

بعضی از دارها یا شرایط خاص تداخل با مصرف دارو دارند - مصرف بعضی از غذاها یا نوشابه ها الكلی و غیر الكلی می تواند سبب بروز واكنشهای شدیدی در بیمار گردد - لذا دانستن آنها و ممانعت از مصرف انها بسیار ضروری است - همچنین مصرف برخی از داروها سبب حساسیت به نورآفتاب می گردد كه در زمان مصرف آنها باید از در معرض نور خورشید قرار گرفتن پرهیز نمود .

 

قبل از مصرف دارو ببنید آیا موارد زیر را انجام داده اید ؟

آیا برشور آن را بدقت خوانده اید ؟

آیا دقیقا همان دارویی كه پزشك شما راهنمایی كرده است تهیه نموده اید؟

آیا اگر پزشك شما چند قلم دارو توصیه نموده - همه آنها را تهیه نموده اید؟

آیا قبل از آنكه داروهای بدون نسخه را با داروهایی كه پزشكتان تحویز كرده باهم مصرف كنید پزشكتان اجازه داده است ؟

آیا از سالم بودن بسته بندی داروها و سالم بودن خود داروها مطمئن شده اید ؟

آیا تاریخ انقضای داروها را قبل از استفاده چك كرده اید؟

آیا داروهای مصرفی تغیر رنگ یا طعم یا بو نداده است ؟

نام ژنریك و تجارتی چیست و شما چه وظیفه ای در قبال آن دارید؟

نام ژنریك دارو همان نام ماده موثره موجود در دارو است - ولی نام تجارتی نامی است كه ممكن است هر كارخانه سازنده ای برای یك دارو یك نام خاص استفاده نماید كه البته در بازار دارویی ایران این نامها حذف شده ولی از ابتدای سال 1380 مجددا این نامها بتدریج در حال وارد شدن به بازار دارویی ایران است -  اگر نام دارو همان نام ژنریك دارو است كه می توانید بدون دغدغه آن را مصرف كنید ولی اگر دارویی با نام تجارتی تهیه نموده اید قبل از مصرف باید حتما مطمئن شوید كه این دقیقا همان داروئی است كه مورد نظر شماست .

‌  « در مصرف داروهای بدون نسخه دقت كنید حتما و حتما  داروی اضافه بر نیاز خود مصرف نكنید - مثلا اگر شما درجریان سرماخوردگی تنها آبریزش بینی  دارید  فقط برای  آن دارو مصرف كنید و  دیگر نیازی به مصرف دارو برای سردرد یا سرفه نیست. »

  در هنگام سرماخوردگی و مصرف داروهای بدون نسخه چه زمان باید به پزشك مراجعه نمود؟

 1 - هنگامی كه از مصرف داروهای سرماخوردگی سودی نبردید و تاثیری در حال شما نداشت .

2 -  هنگامی كه احساس می كنید شدت بیماری در شما زیاد است و شما را خیلی ناراحت كرده است .

3 - هنگامی كه پس از گذشت دوره درمان هنوز هم احساس ناراحتی دارید .

4 - زمانی كه بدلیل مصرف داروهای بدون نسخه دچار عوارض جانبی آن شدید .

 

مهمترین عوارض جانبی داروهای بدون نسخه

آسپیرین و سایر داروهای  ضد التهاب  غیر استروئیدی

عارضه جانبی اصلی این داروها مشكلات گوارشی است. كه این مشكلات می تواند از یك ناراحتی ساده معده تا خونریزی ها ی گوارشی باشد كه مورد اخیر بیشتر در سنین بالاتر اتفاق می افتد . هرچه مقدار مصرف این داروها و طول دوره درمان با این داروها بیشتر باشد  احتمال بروز خونریزی های گوارشی بیشتر است  0 اما از یاد نباید برد كه حتی با مصرف یك عدد قرص آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی  نیز ممكن است خونریزی گوارشی اتفاق بیافتد .

از عوارض جانبی دیگر این داروها آسیبهای كلیوی است  كه از یك التهاب قابل  برگشت ساده كلیه تا آسیب های پایدار جدی می تواند متغیر باشد.

از جمله عوارض دیگر آسپیرین و سایر مسكن های  ضد التهاب غیر استروئیدی بالا رفتن فشار خون بخصوص در كسانی است كه از  داروی فشار خون استفاده می كنند و این بدلیل تاثر آنها بر داروهای ضد فشار خون است .

دوز بالای این داروها  در كسانیكه بیماری كبدی دارند و یا مبتلا به آرتریت جوانان و یا تب روماتسمی ( روماتیسم قلبی ) هستند می تواند ریسك آسیبهای كبدی را بالا ببرد .

 استامینوفن

هر چند این دارو در بسیاری از افراد داروی بی خطری است  اما  در هنگام مصرف طولانی مدت  این  دارو بخصوص  در انواعی كه حاوی كافئین یا كدئین است  می تواند مخاطراتی را برای كبد و كلیه  بوجود آورد  (  analgesic nephropathy  ) . كافئین در قرصهای آكسار ( آ سی آ -   A.C.A  ) وجود دارد این موارد اكثرا پس از سالها مصرف مداوم و یا در مسمومیت های دارویی ممكن است اتفاق بیافتد .

آنتی هیستامین ها

آنتی هیستامین ها بدلیل حالت خواب آلودگی و رخوتی كه در انسان ایجاد می كنند ممكن است  در هنگام رانندگی یا كاركردن با ماشین آلاتی كه نیاز به هوشیاری دارند  مخاطراتی را برای بیمار بوجو آورند .

از عوارض دیگر آنها خشكی  دهان و چشم است  كه گذرا است  و با قطع دارو برطرف می شود.

ضد احتقان ها  Decongestants

از عوارض این داروها  و بخصوص پزودو افدرین  بی خوابی  - حالتهای عصبی و بی خوابی و افزایش  فشارخون یا افزایش  قند خون است كه البته همه اینها گذرا و موقتی  است  و با قطع دارو به حالت اولیه برمی گردد .

داروهای ضد سرفه

كدئین كه در داروهای ضد سرفه بكار میرود ممكن است بطور موقت  سبب خواب آلودگی   - یبوست - و یا حالت تهوع گردد  دكسترومتورفان اثر خواب آلودگی كمتری نسبت به سایر داروها دارد و به میزان كمتری نیز ممكن است سبب مشكلات گوارشی گردد . هر چند ممكن است علائم عصبی و بی قراری  و تحریك پذیری در فرد ایجاد نماید.

 

الكل و داروهای بدون نسخه

مسكن ها

از آنجائیكه مصرف الكل همراه با داروهای ضد التهاب غیر استروئید باعث تشدید احتمال بروز خونریزی های گوارشی می شود  - مصرف همزمان الكل با اینگونه داروها حتما باید با نظر پزشك باشد

هرچند استامینوفن همراه با مشكلات گوارشی كمتری است اما بدلیل  عوارض مختصری كه ممكن است بر روی كبد داشته باشد  باید همراه با مشروبات الكلی مصرف نشود و همچنین باید دقت شود در روز بیش از 4 گرم  استامینوفن در یك انسان بالغ مصرف نشود

 داروهای آنتی هیستامین و ضد احتقان و ضد سرفه + الكل

از آنجائیكه مصرف همزمان الكل با داروهای فوق اثرات خواب آوری آنها را تشدید می كند و بخصوص در مورد دكسترومتورفان سبب كاهش كارآیی فرد و كاهش سرعت واكنشهای خودكار و ارادی  می گردد توصیه می شود در مدت مصرف این داروها چه با و چه بدون الكل رانندگی و كار با ماشین آلات خطرناك صورت نگیرید

 گروههای خاص(كودكان-سالخوردگان-زنان حامله و شیرده-افرادوبیماران آسیب پذیر)

   كودكان

 از آنجاییكه متابولیسم داروها در كودكان  با زرگسالان متفاوت است  لذا باید دارو در كودكان بدرستی مصرف شود تا كمترین عارضه را برای آنان داشته باشد . به همین دلیل باید قبل از مصرف دارو بدرستی بدانید چه دارویی را مجاز هستید بدون توصیه پزشك و در چه زمانی و در چه مدتی مصرف كنید . لذا به این نكات توجه داشته باشید :

استامینوفن  عموما دارویی است كه بعنوان مسكن در كودكان مصرف می گردد

كودكانی كه با مصرف آسپیرین دچار حساسیت می شوند و بعنوان مثال باعث تشدید آسم در آنها می شود ممكن است با مصرف سایر داروها ی مشابه مانند ایبوبروفن نیز ممكن است دچار همان علائم گردند

از آنجائیكه مصرف آسپیرین در سنین زیر 18 سال ممكن است باعث بروز سندرم  ری  Reye's syndrome   كه نوعی آسیب مغزی است شود  در این سنین  اسپیرین بدون نسخه پزشك مصرف نشود .

بدون تجویز پزشك  از مصرف داروهای كدئین دار در كودكان استفاده نكنید .

 

چگونه دارو را در كودكان درست و به اندازه مصرف كنیم

وقتی  پزشك دستور مصرف یك دارو را هر 6 ساعت تعیین می كند یعنی شما 4 بار در شبانه روز باید به كودك دارو بدهید  ( صبح - ظهر -ابتدای غروب  و موقع خواب  ) و این بدان معنی نیست كه نصف شب كودك را برای دارو خوراندن از خواب بیدار نمایید.

در دادن میزان دارو به كودك دقت كافی مبذول دارید  -  در مورد اندازه های  مصرف مایعات دارویی ( شربتها ) از پزشك یا داروسازتان سوال كنید  - و یا با سرنگ میزان گنجایش  قاشقهای مرباخوری و چایخوری و غذاخوری را  یك بار اندازه بگیرید تا در هنگام دادن دارو بدانید به چه میزان به كودك خود دارو می دهید -  چون اندازه  قاشقها ی مختلف متفاوت است  اما بطور كلی  یك  قاشق چایخوری یك سی سی  - یك قاشق مرباخوری  2.5 سی سی  و یك قاشق غذاخوری  استیل حدود 5 سی سی  گنجایش دارد .

اگر دادن میزان حداقل دارو سبب بهبودی كودكتان می شود مقدار بیشتری به او ندهید

اگر شربتها یا سایر مایعات دارویی را با سرنگ اندازه گرفته و به كودك خود می دهید  هنگام دادن دارو پیستون داخل سرنگ را خارج نمایید و بگذارید كودكتان با مكیدن دارو را بخورد

اگر با دادن دارو   كودكتان دچار واكنشهای ناخواسته گردید و برایش مشكلی پیش آمد  شما باید بیماری كودك - دارو و دوز داروی مصرفی  و عوارض بوجود آمده را یادداشت كنید و با پزشك كودكتان تماس بگیرید

سعی كنید  برای كودكتان شناسنامه بهداشتی داشته باشید و در آن بیماریهای مهم و حساسیت به داروها و غذاها  و  واكسیناسیونهای انجام شده برای كودك را در آن ثبت نمایید .

 

سنین بالا و سالخوردگان

 از آنجاییكه اكثر سالخوردگان تحت درمان دارویی با تجویز پزشك می باشند لذا بدلیل احتراز از واكنشهای دارویی لازم است  دادن داروهای  بدون نسخه نیز با توجه كامل به سایر داروها ی آنها و حتی المقدور با نظر پزشك باشد .

از آنجاییكه ریسك ابتلا به خونریزی های گوارشی و بیماریهای كلیوی در سالخوردگان بیشتر از سایر افراد است  مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپیرین با ید حتما با تجویز پزشك باشد

داروها ی ضداحتقان مانند پزودو افدرین و آنتی هیستامین دكونژستان میتواند سبب افزایش فشار خون  و حتی افزایش فشار داخل چشم  و بروز گلوكوم ( آب سیاه ) گردد . در افراد سالخورده این داروها میتواند باعث احتباس ادرار گردد - همچنین بدلیل تداخل با داروهایی مانند پروپرانولول -  انسولین و سایر داروهای پایین آورنده قند خون   و داروها ی ضد افسردگی  باید همراه با آنها مصرف نشود.

بدلیل تداخل دارویی پزودو افدرین با داروهای  ضدافسردگی وانواع آرامبخش ها و همچنین داروهای ضد تشنج و صرع نباید همراه با این داروها مصرف شود

داروی ضد سرفه دكسترومتورفان نیز  با داروهای ضد افسردگی تداخل دارد و بخصوص در سالخوردگان نباید با هم مصرف شود

 

 خانمهای باردار  و خانمهای شیرده

 از انجاییكه هر دارویی در خانمای باردار یا شیر ده ممكن در كودكشان تاثیر داشته باشد / باید قبل از مصرف حتما با پزشك مشورت كنند  اما بطور كلی موارد عمومی مصرف داروهای بدون نسخه را در این گروه از بیماران ذكر می كنیم :

 

حاملگی

در طول حاملگی برای  تسكین درد بی ضررترین دارو استامینوفن ساده است

از آنجاییكه مصرف آسپیرین در خانهای حامله ممكن است سبب بروز ناهنجاری در جنین و یا مشكلاتی در زمان زایمان گردد  مصرف آن در زمان حاملگی نباید صورت گیرد.

مصرف سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی نیز بدلیل احتمال بروز ناهنجاری بخصوص در سه ماهه سوم ممنوع است .

 

دوران شیردهی

مصرف استامینوفن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوبروفن در طی دوران شیردهی بعنوان مسكن مجاز است و مشكلی ایجاد نمی كند .

از آنجاییكه آسپیرین در شیر مادر ترشح می شود و ممكن است سبب خونریزی و بثورات جلدی گردد باید در دوران شیردهی بخصوص در شیردهی زیر یك سال مصرف نشود .

آنتی هیستامین ها نیز در شیر مادر ترشح می شود و مصرف طولانی مدت آنها ممكن است سبب خواب  آلودگی ویا اختلال خواب   - بی قراری  و یا  گریه در نوزاد گردد.

توصیه های كلی

توجه به نكات زیر سبب  به حداقل رسیدن  عوارض جانبی در خانم های باردار یا شیرده می شود

 

در مورد مصرف داروهای مجاز با پزشك خود مشورت كنید

تحت هیچ عنوان در سه ماهه اول حاملگی دارو  بدون مصرف پزشك مصرف نكنید

در دوران شیردهی  دارو های خوراكی را پس از شیردادن به نوزاد یا قبل از خواب طولانی نوزاد مصرف كنید

در این مدت داروهای طولانی اثر یا  قوی را مصرف نكنید

داروهای تركیبی خوراكی را مصرف نكنید

تغییرات پوستی یا جسمانی نوزاد خود را كه ممكن است بدلیل اثرات جانبی داروها بوجود آمده  و قبل از مصرف دارو نبوده است مد نظر داشته باشید

 

سایر گروهها ی آسیب پذیر

 در زمان ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت - نقرس - بیماریهای عروقی - فشارخون بالا  - بیماریهای كلیوی یا كبدی  - بیماریهای قلبی  و آسم  باید داروها با احتیاط مصرف شود چون احتمال بروز عوارض جانبی در این موارد بیشتر است