تاریخ انتشار: ۱۴۰۳/۰۸/۰۹ - تعداد بازدید: 126
سرطان پستان با یک تومور بدخیم شروع میشود. تومور بدخیم تودهای از سلولها است که خارج از کنترل رشد میکنند. سلولهای سرطانی همچنین میتوانند متاستاز بدهند، یعنی به بافتها یا قسمتهای دیگر بدن منتقل شوند. سرطان میتواند در هر یک از سه نوع بافت پستان ایجاد شود: لوبولها (غدد شیری)، مجاری و بافت همبند.
بیشتر سرطانها در لوبولها (غدد تولیدکنندهی شیر) یا در مجاری (که در طول آن شیر به سمت نوک پستان میرود) شروع میشوند اما تومورها همچنین میتوانند در بافت همبند فیبری و چربی ایجاد شوند که لوبولها و مجاری را احاطه کرده است.
انواع مختلفی از سرطان پستان وجود دارد. نوع سرطان پستان و مرحلهی آن یا میزان رشد آن، مسیر درمان را تعیین میکند.
اگر سرطان پستان به بافتهای دیگر گسترش یابد، سرطان پستان مهاجم نامیده میشود. سرطان غیرتهاجمی در لوبول یا مجرای سینه باقی میماند.
علائم و نشانهها:
اگر متوجه هر یک از علائم زیر شدید، به پزشک مراجعه کنید.
- هرگونه توده در پستان یا زیربغل یا نزدیک آن
- گرمی یا حساسیت غیرقابلتوضیح در پستان
- یک ناحیهی سفت، ضخیم یا متورم در پستان
- حساس شدن نوک پستان بدون علت
- ترشحات نوک پستان (به جز شیر مادر)، بهخصوص ترشحات شفاف یا خونی
- تغییر غیرقابلتوضیح در رنگ، بافت، اندازه یا شکل پستان یا نوک پستان
- فرورفتگی پوست روی پستان یا منافذ بزرگشده (مانند پوست نارنجی)
- تورم، قرمزی، پوستهپوستهشدن یا درد عمومی در پستان یا نوک پستان
- نوک پستان به سمت داخل چرخیده
- پوست خارشدار و بثورات روی پستان
در حالی که یک توده میتواند نشانهی سرطان باشد، تقریبا ۸۰٪ درصد از تودههای موجود در پستان غیرسرطانی هستند. شایعترین علل تودههای غیرسرطانی عبارتند از:
- تغییرات فیبروکیستیک در نتیجهی نوسانات هورمونی
- کیستها
- تودههای خوشخیم به نام فیبروآدنوم
- رشد زگیلمانند به نام پاپیلوم داخل مجاری
- بافت چربی که در نتیجهی ضربه ایجاد میشود
عوامل خطر:
بزرگترین عوامل خطر برای این بیماری عبارتند از:
- سن (خطر بعد از ۵۰ سالگی شروع به افزایش میکند)
- یک سابقهی خانوادگی
- ژنتیک
- مواجههی قبلی با تشعشعات
سرطان پستان چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشکان میتوانند با استفاده از ماموگرافی سرطان پستان را غربالگری کنند. ماموگرافی یک عکس اشعهی ایکس با دوز کم تابش است که به پزشک اجازه میدهد تا به دنبال ناهنجاری در بافت پستان باشد.
پزشکان همچنین ممکن است از امآرآی یا ماموگرافی سهبعدی برای بررسی بیشتر یافتههای مشکوک ماموگرافی یا نتایج غیرقطعی، مانند مواردی که بافت پستان بسیار متراکم است، استفاده کنند. ماموگرافی سهبعدی مانند یک ماموگرافی معمولی از اشعهی ایکس استفاده میکند، اما برای ساختن یک تصویر سهبعدی، چندین تصویر از پستان در زوایای مختلف میگیرد.
آزمایشهای غربالگری به دنبال علائم احتمالی سرطان سینه هستند اما نمیتوانند آن را تشخیص دهند. اگر پزشکان یک تودهی سلولی مشکوک ببینند، ممکن است از برخی از همان آزمایشات برای مشاهدهی دقیق ناحیهی غیرطبیعی استفاده کنند. تنها راه تشخیص قطعی سرطان سینه، بیوپسی است. بیوپسی شامل برداشتن مقداری بافت پستان از ناحیهی مشکوک و مشاهدهی سلولها در زیر میکروسکوپ است.
استیجهای سرطان پستان ۰ تا ۴:
پزشکان از استیجهای سرطان سینه برای توصیف میزان رشد یا گسترش سرطان استفاده میکنند. استیجها از ۰ تا ۴ متغیر هستند و اغلب با اعداد رومی، I-IV بیان میشوند. هر استیج دارای زیرمجموعههای دیگری از B، A یا C است.
استیج ۰: سرطان غیرتهاجمی است و هیچ شواهدی مبنی بر ترک قسمتی از پستان که از آن جا شروع شده است نشان نمیدهد. یکی از انواع سرطان استیج صفر، کارسینوم مجرای درجا (DCIS) است.
استیج ۱: سلولهای سرطانی در حال گسترش به بافت اطراف هستند، اما گروه سلولهای سرطانی یا تومور بسیار کوچک باقی میمانند. معمولاً بهراحتی قابلدرمان است.
استیج ۲: سرطان شروع به رشد کرده است اما فقط در سینه یا غدد لنفاوی مجاور باقی میماند. درمان معمولا خیلی سخت نیست.
استیج ۳: سرطان شروع به حمله به غدد لنفاوی، ماهیچهها و سایر بافتهای بدن در نزدیکی پستان کرده است، اما به اندامهای دورتر نرسیده است. درمان با توجه به فرد و نوع سرطان متفاوت است.
استیج ۴: سرطان بسیار پیشرفته است و به چندین اندام یا سایر قسمتهای بدن گسترش یافته است. استیج چهارم سرطان پستان غیرقابلدرمان در نظر گرفته میشود، اما افراد ممکن است چندین سال یا بیشتر با درمان مداوم زندگی کنند.
انواع مختلف سرطان پستان و پیشسرطانی:
DCIS/LCIS: سرطانهای پستان با حرکت آهسته
بیوپسی ممکن است سرطان غیرتهاجمی را نشان دهد که فراتر از محل شروع خود رشد نمیکند. این نوع سرطانها کارسینوم درجا نامیده میشوند.
کارسینوم مجرای درجا (DCIS) و کارسینوم لوبولار درجا (LCIS) دو نوع کارسینوم درجا در پستان هستند. پزشکان معمولاً DCIS یا LCIS را در ماموگرافی یا سایر تصویربرداریها پیدا میکنند، زیرا بهندرت علائم یا نشانههایی دارند.
DCIS به این معنی است که سلولهای غیرطبیعی در پوشش مجاری شیر وجود دارند اما به بافت اطراف پستان حمله نکردهاند. DCIS در صورت عدم درمان میتواند به سرطان مهاجم تبدیل شود.
LCIS در لوبولهای پستان، جایی که شیر مادر تولید میشود، بدون گسترش بیشتر رخ میدهد. LCIS گاهی اوقات پیشسرطانی نامیده میشود.
LCIS کمتر از DCIS شایع است اما نشاندهندهی خطر بالاتر سرطان مهاجم است.
سرطان مهاجم:
کارسینوم مجرای مهاجم (یا نفوذی) (IDC) شایع ترین نوع سرطان سینه و با احتمال بروز در مردان است. ۸۰٪ درصد موارد جدید سرطان سینه را تشکیل میدهد و با افزایش سن شایعتر میشود.
مانند DCIS، IDC از مجاری شیر شروع میشود، اما به خارج از مجاری به بافت چربی اطراف گسترش مییابد. ممکن است به غدد لنفاوی و جریان خون گسترش یابد.
درمان IDC به مرحله، نوع سرطان، تهاجمی بودن آن و سایر ویژگیها بستگی دارد. درمان به طور کلی شامل ترکیبی از جراحی، پرتودرمانی، شیمیدرمانی، درمان هدفمند، هورموندرمانی و ایمونوتراپی است.
پیشآگهی سرطان پستان:
پیشآگهی به استیج سرطان و سلامت عمومی هر فرد بستگی دارد. به طور کلی، میزان مرگومیر ناشی از سرطان پستان در حال کاهش است. اکثر افراد از این سرطان جان سالم به در میبرند. به طور کلی، ۹۰٪ درصد از زنان حداقل پنج سال پس از تشخیص سرطان، به زندگی ادامه خواهند داد.
طول مدت سرطان پستان:
سرطان پستان چه قدر طول میکشد؟ پاسخ سادهای وجود ندارد.
سرطان عودکننده، حالتی است که پس از درمان اولیه عود میکند. ممکن است ماهها یا سالها پس از درمان اولیه رخ دهد. بالاترین خطر عود در طی دو سال اول پس از درمان است، اگرچه اکثر بیماران عود را تجربه نمیکنند.
در حال حاضر هیچ درمانی برای سرطان سینه متاستاتیک (استیج ۴ سرطان پستان که به سایر قسمتهای بدن گسترش یافته است) وجود ندارد، اما با درمان برای کنترل آن، بسیاری از بیماران مبتلا به این بیماری اکنون سالها زندگی پرباری دارند.
درمان و گزینههای دارویی:
یک برنامهی درمانی به نوع و استیج سرطان و میزان تهاجمی بودن آن بستگی دارد.
سرطان پستان معمولاً با جراحی درمان میشود، که اغلب با درمانهایی همراه است که به خلاص شدن بدن از سلولهای سرطانی کمک میکند یا تضمین میکند که بدون سرطان باقی میماند.
درمانهای جراحی شامل لامپکتومی است که در آن قسمت کوچکی از پستان (محل قرارگیری تومور) برداشته میشود. اگر نیاز به برداشتن بافت بیشتری باشد، جراح ماستکتومی جزئی را انجام خواهد داد. ماستکتومی برداشتن یک یا هر دو سینه است و ممکن است شامل برداشتن غدد لنفاوی و بافت زیربغل باشد.
همراه با جراحی، ممکن است از اشعه برای از بین بردن سلولهای سرطانی باقیمانده در ناحیه استفاده شود.
اکثر زنانی که تمام یا قسمتی از پستان را برداشتهاند، میتوانند جراحی ترمیمی انجام دهند.
گزینههای دارویی:
طیف وسیعی از داروها در شیمیدرمانی، هورموندرمانی و درمان هدفمند بیولوژیکی، ممکن است برای درمان استفاده شوند.
شیمیدرمانی شامل ترکیبی از داروهایی است که برای از بین بردن سلولهای سرطانی یا کند کردن رشد آنها استفاده میشود. شیمیدرمانی را میتوان قبل یا بعد از جراحی انجام داد.
پزشک بر اساس نوع و اندازهی تومور، میزان درگیری غدد لنفاوی و خطر گسترش سرطان تعیین میکند که آیا شیمیدرمانی برای بیمار مناسب است یا خیر.
اگر مشخص شود که نوع سرطان به هورمونها حساس است، ممکن است به هورموندرمانی نیاز باشد که در توانایی بدن برای تولید یا استفاده از هورمونها اختلال ایجاد میکند و در نتیجه رشد تومورها را کند یا متوقف میکند.
هورموندرمانی شامل داروهای تعدیلکنندهی گیرندهی استروژن انتخابی (SERMs) است که مانع از اتصال هورمونها به سلولهای سرطانی میشود. مثلا Faslodex (fulvestrant)، گیرندههای استروژن را برای تخریب هدف قرار میدهد.
برداشتن تخمدانها یا داروهایی که مانع از تولید استروژن در تخمدانها میشوند نیز ممکن است توصیه شوند.
در درمان هدفمند بیولوژیکی از داروهایی استفاده میشود که میتوانند رفتار سلولهای سرطانی را تغییر دهند.
ایمونوتراپی از داروها برای تحریک پاسخ ایمنی بدن به منظور شناسایی و از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میکند. ایمونوتراپی ممکن است برای برخی از انواع سرطان پستان استفاده شود.
درمانهای جایگزین و مکمل:
علاوه بر مداخلات پزشکی، ممکن است بخواهید درمانهای مکمل را نیز در نظر بگیرید، بهویژه برای کمک به مدیریت علائم و همچنین عوارض جانبی ناشی از درمان. ماساژ، مدیتیشن و ذهنآگاهی (مایندفولنس) ممکن است به کاهش استرس و اضطراب، تسکین درد و بهبود خلق و خوی کمک کنند.
رژیم غذایی و سرطان پستان:
برخی از درمانهای سرطان پستان ممکن است عوارض جانبی داشتهباشند که خوب غذا خوردن را دشوار میکنند. این عوارض جانبی ممکن است شامل تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، کمآبی بدن، درد دهان یا گلو، افزایش وزن، یا تغییر در حس چشایی یا بویایی باشد.
پزشک میتواند کمک کند استراتژیهایی برای درمان این عوارض جانبی شناسایی شوند، تأثیر آنها کاهش یابد و شرایطی فراهم شود که علیرغم این عوارض، بیمار بتواند سالمتر غذا بخورد.
غذاهایی که در طول درمان سرطان باید از آنها پرهیز کرد عبارتند از الکل، غذاهای سرخشده و غذاهایی با مقدار زیاد چربی و قند.
سرطان پستان به معنای کنار گذاشتن ورزش نیست
زمانی بود که به افراد مبتلا به سرطان گفته میشد که ورزش و حرکات بدنی را کنار بگذارند، اما تعداد فزایندهای از تحقیقات نشان میدهند که یک برنامهی ورزشی معقول و متعادل نه تنها ضرری ندارد، بلکه ممکن است با کاهش خستگی ناشی از درمان و کاهش خطر ادم لنفاوی (تجمع دردناک مایع در غدد لنفاوی) به بیماران کمک کند.
پیشگیری:
در حالی که نمیتوان برخی از عوامل خطر مانند سابقهی خانوادگی یا سن را تغییر داد، تحقیقات نشان میدهند که تعدادی از اصلاحات در سبک زندگی میتوانند برای کاهش خطر ابتلا به سرطان مؤثر باشند.
- کنار گذاشتن الکل و سیگار
- کنترل وزن: چاقی، خطر ابتلا به سرطان پستان را بهخصوص پس از یائسگی افزایش میدهد. ورزش و تغذیهی مناسب میتواند به شما در حفظ وزن سالم کمک کند.
- سعی کنید از قرار گرفتن در معرض تشعشعات و آلودگیهای محیطی خودداری کنید.
- زنانی که در معرض افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه هستند باید نظارت دقیقتری توسط پزشک خود داشتهباشند و مصرف داروهای خاصی را که ممکن است این خطر را کاهش دهند در نظر بگیرند. برای زنان با خطر ابتلای بسیار بالا، جراحی پیشگیرانه گزینهای است که باید در نظر گرفته شود.
عوارض سرطان پستان
مانند درمان، عوارض احتمالی سرطان پستان به نوع و استیج سرطان بستگی دارد. عوارض جانبی درمان ممکن است پس از قطع درمان ادامه یابند. بسته به نوع درمان، میتواند شامل موارد زیر باشد:
برخی از بیماران پس از درمان دچار بیماری مزمنی به نام لنف ادم میشوند، یعنی مایع لنفاوی در بافتها جمع میشود و باعث تورم میشود. ادم لنف معمولاً در نتیجهی برداشتن غدد لنفاوی یا آسیب به آنها ایجاد میشود.
سرطان پستان یک بیماری پیچیده است که میتواند گسترش یابد، اما تشخیص زودهنگام و درمانهای مناسب، نتایج را بهبود میبخشند. توجه به علائمی مانند تودهها، ترشحات نوک پستان یا تغییرات در ظاهر پستان و مشورت با پزشک مهم است. غربالگریهای منظم و اولویت دادن یک سبک زندگی سالم، راهکارهای کلیدی برای کمک به مدیریت خطر هستند.